Ben (roman)
| Anthem | |
 | |
| Yazar | Ayn Rand |
|---|---|
| Tür | Bilimkurgu |
| Yayım | 1938 (1. basım) |
| Yayımcı | Liberte Yayıncılık |
| ISBN | 975-6877-09-X |
Ben (Özgün adı: Anthem), Ayn Rand tarafından kaleme alınmış, ilk kez 1938 yılında yayımlanmış bir bilimkurgu romanı. Ayrıca Türkçe, Ben adının yanı sıra Ego adıyla da yayımlanmıştır.
Eser, Zamyatin'in ünlü romanı Biz ile büyük benzerlikler taşımaktadır. Biz romanıyla benzerlikler taşıyan ve Biz romanından etkilenmiş olan romanlar içinde George Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört ve Aldous Huxley'in Cesur Yeni Dünya isimli romanları da vardır.
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Anti ütopyacı bir roman olan Ben'in hikâyesi belirtilmemiş bir gelecekte geçer. Distopik bir bilimkurguya sahip romanda, totaliter bir sistem mevcuttur, teknolojik gelişim dikkatli bir şekilde planlanıyordur ve birey ile bireysellik kavramları ortadan kaldırılmıştır. Bu kurgunun temelinde, Ayn Rand'ın sosyalist düşüncenin ve ekonominin zayıflıkları olarak gördüğü noktaların sonucu olarak insanlığın ikinci bir Karanlık Çağ'a girmesi yatar.
Eserde bu ortamda yaşayanlardan biri olan Equality 7-2521 çevresini ve kendisini anlatır. Anlatımda kendisini ve çevresindekileri tanımlamak için kullandığı çoğul zamirler (biz ve onlar) barizdir ve hikâyenin üstünde kurulduğu temellere güçlü bir vurgu yapar.
Biz ve Ben
[değiştir | kaynağı değiştir]Ben romanı, Zamyatin'in birçok farklı anti ütopyacı romana ilham kaynağı olmuş olan Biz romanından yaklaşık 17 yıl sonra yazılmıştır. İki roman çeşitli benzerliklere sahiptir.
Zamyatin gibi Ayn Rand da Sovyet sistemine dair bazı tecrübeleri vardı. Biz romanı Ben'den önce, 1920'de yayımlanmıştır ve Rand'ın onu İngilizceye çevrilmeden okuma fırsatı olmuş olabilir. Aslında Rand Rusya'yı Biz romanının yayımlanmasından altı yıl sonra terk etmiştir. Zamyatin'in Paris'te vefat etmesinden kısa bir süre sonra, Ben romanı ilk kez İngilizce olarak Birleşik Krallık'ta 1937'de yayımlanmıştı. Ben romanı Biz romanından 17 yıl sonra yazılmıştır. Her ne kadar iki roman arasında kurgusal farklılıklar mevcut olsa da, özellikle hikâyenin anlatım biçimi açısından birbirlerine benzemektedirler.